Yükseköğretim öğrencilerinin barınma ihtiyaçlarının karşılanması, yükseköğretimin gelişim düzeyine bağlı olarak bütün toplumlarda farklı düzeylerde ortaya çıkan bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç, eğitim öğretim kurumlarının belli merkezlerde yoğunlaşması ve eğitime erişimin artmasıyla daha da büyümüştür. Türkiye'de üniversitelerin yaygınlaşması ve kitle eğitimine yönelme, XX. yüzyılın ortalarından itibaren başlamıştır. Günümüzde devlet ve vakıf üniversiteleri olmak üzere 208 üniversitenin bulunduğu Türkiye'de, 1960 yılında yalnızca yedi adet üniversite mevcuttu ve öğrenci sayıları da çok fazla değildi.

Cumhuriyet'in ilk yıllarında 6 Mart 1924 tarihinde yürürlüğe giren 430 sayılı kanunla medrese ve imaretlerin kapatılması sebebiyle ortaya çıkan öğrencilerin barınma, beslenme ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması sorunları bazı okulların yatılı hale getirilmesi ve bir kısım medreselerin barınma imkânlarından yararlanılması suretiyle hafifletilmeye çalışılmıştır. İlk üniversitelerinin bulunduğu İstanbul ve Ankara illerinde de yükseköğretim kurumlarına devam eden öğrencilerin barınma ve beslenme ihtiyaçlarının giderilmesi il özel idareleri, belediyeler, dernekler ve özel kişilerce açılan yurtlar tarafından karşılanmaya başlanmıştır. İstanbul ve Ankara'ya ilaveten Trabzon, Erzurum ve İzmir'de yeni üniversitelerin açılması sebebiyle yükseköğretimdeki öğrenci sayısında ciddi artışlar olmuş bu da yurt ihtiyacını arttırmıştır.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2019 yılında on sekiz-yirmi dört yaş grubunda yer alan 411.818 genç, ikamet ettiği ilden başka bir ile üniversite okumaya gitmiştir. Bu öğrencilerin ise ortalama yüzde yetmiş beş-seksen civarındaki kısmı barınma ihtiyacı için kredi ve yurtlar kurumuna başvuruda bulunmaktadır. 

Üniversite öğrencilerinin barınma ve burslarıyla ilgili tüzel kişiliğe sahip bir kurum olarak Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü dünyada özgün bir örnek teşkil etmektedir. Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü hem kapasite hem hizmet tür ve kapsamı hem de örgütlenme biçimi itibariyle büyük farklılıklar taşımaktadır. Bu farklılıkta kurumun üç çeyrek asra yakın kurumsal hafızasıyla güçlü bir mirasa sahip bulunması, kamu otoritesi tarafından değişen ihtiyaçlara göre yeniden yapılandırılması etkili olmuştur. Kuruluşundan bugüne kurumun iki farklı bakanlık ile başbakanlığa bağlı bir yönetim birimi olarak faaliyette bulunduğu da görülmektedir.

Kurumun ilk nüvesi sayılabilecek adım, 3 Mayıs 1949 tarihinde yürürlüğe giren 5375 sayılı Yükseköğretim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Kanunu ile atılmıştır. Bu kanun ile ülkemizde "yurt ve aşevleri" konusu Millî Eğitim Bakanlığı'nın yönetimine ve sorumluluğuna verilmiştir. Kurum açısından asıl gelişme, "Devlet maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin, en yükseköğretim derecelerine kadar çıkmalarını sağlamak amacıyla burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar" hükmünün yer aldığı 1961 anayasası sonrasında ortaya çıkmış ve 22 Ağustos 1961 tarihinde yürürlüğe giren 351 sayılı kanun ile Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu kurulmuştur.

Kurumun amacı yüksek öğrenim gören gençlerin eğitim öğretimlerini kolaylaştırmak, sosyal ve kültürel gelişmelerine katkıda bulunmak amacıyla burs ve kredi vermek, yurtlar yaptırmak, işletmek ve beslenmelerine katkıda bulunmaktır. Kanuna göre kurumun organları; genel kurul, yönetim kurulu ve genel müdürlüktür. Genel kurul; Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun üst karar organıdır. Kurum tüzel kişiliğe haiz, özel hukuk hükümlerine tâbi, sosyal amaçlı hizmet veren bir kamu kuruluşudur. Kuruluşundan günümüze kurum; dönem dönem Millî Eğitim Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde yer almış ve kısa bir dönemde başbakanlığa bağlı olarak faaliyette bulunmuştur.

Kurum, başlangıçta Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı iken 6 Şubat 1970 tarihli Cumhurbaşkanlığı tezkeresi gereğince Gençlik ve Spor Bakanlığı'na devredilmiş; ardından 13 Aralık 1983 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 179 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 52/b maddesi ile tekrar Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı bir kuruluşa dönüşmüş, 4 Mayıs 2009 tarih ve 27218 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan cumhurbaşkanı onayı ile başbakanlığa bağlı kuruluş haline getirilmiş, 10 Aralık 2010 tarihli 6082 sayılı kanun ile başbakanlığa bağlanmış, 8 Temmuz 2011 tarihli ve 27988 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı tezkeresi gereğince de Gençlik ve Spor Bakanlığı ile ilişkilendirilmiştir.

Kurumun yapısında asıl değişiklik 2018 yılında meydana gelmiştir. Bu yıla kadar ilgili kurum statüsünde olup bağımsız bir yönetim kurulu ile yönetilirken 10 Temmuz 2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin ilgili maddeleri uyarınca Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın hizmet birimi olarak yeniden yapılandırılmış ve Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü'ne dönüşmüştür. Ayrıca 9 Temmuz 2018 tarihli ve 30473 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 351 sayılı Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu'nun adında yer alan "Yurtlar Kurumu" ibaresi, "Yurt Hizmetleri" şeklinde değiştirilmiştir.

1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne göre Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü'nün görevleri; yurt ihtiyacının belirlenmesi ve yurtların sevk ve idaresi başta olmak üzere, yurtlarda barınan öğrencilerin iaşe, ibate ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanması; yurtlarda kalan öğrencilerin sosyal, sağlık, kültürel ve eğitim ihtiyaçlarının sağlanması, yurtta barınmakta olmasına bakılmaksızın bütün yükseköğretim öğrencilerine verilecek öğrenim kredisi ve burs işlemlerinin yerine getirilmesidir.

Kurumun barınma hizmetleri alt yapısı yıllar itibariyle ve özellikle de son yıllarda hızlı bir biçimde büyümüş ve dünyada örneği olmayan bir düzeye ulaşmıştır.

1961 yılında yoplam 5082 olan yatak kapasitesi, 2002 yılında 182.628'e, 2021 yılında 734.289'e, 2024 yılında ise yaklaşık 962.000'e ulaşarak çok önemli artış gerçekleştirilmiştir.

Beslenme hizmeti yurt hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası olarak öğrencilerin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için bütün yurtlarda sabah kahvaltısı ve akşam yemeği olmak üzere işletmeler tarafından ücretsiz olarak öğrencilere sunulmaktadır.

Kurum tarafından öğrencilerin eğitsel, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif gelişimlerini desteklemek ve boş zamanlarını etkin bir şekilde değerlendirmelerine imkân sağlamak amacıyla kapsamlı eğitimler düzenlenmektedir. Bu eğitimler doğrudan yurt eğitim personeli veya Gençlik ve Spor Bakanlığı'na bağlı gençlik merkezleri ve yurtlarda faaliyet gösteren genç ofisler tarafından planlanmakta ve uygulanmaktadır.

Meslekî gelişim kursları, dil kursları, Türk İslam sanatları kursları, el sanatları kursları, müzik ve görsel sanatlar kursları düzenlenmekte, insan ve toplum atölyesi, edebiyat okumaları atölyesi, dinî ilimler atölyeleri gerçekleştirilmekte, önemli gün ve haftalar kutlanmakta, topluma değer katan kişilerle buluşmalar tertip edilmekte, kültür gezileri ve hareketlilik programları ve hukuk, edebiyat, güzel sanatlar, uluslararası ilişkiler vb. alanlarda tematik kamplar düzenlenmektedir. Gönüllülük projeleri hayata geçirilmekte, spor müsabakaları tertip edilmektedir.

Öğrencilere sağlanan hizmetlerden bir diğeri de sağlık ve psikososyal destek hizmetleridir. Bu kapsamda yurtlarda görev yapan sosyal çalışmacı ve psikologlar, yurtlarda kalan öğrencilerin ekonomik, sosyal, psikolojik ve akademik sorunları ile ihtiyaçlarının belirlenmesine, çözümlenmesine; üniversite, yurt ve çevresiyle karşılıklı uyum sağlamalarına; hayat şartlarının iyileştirilmesine yardımcı olmak amacıyla bireysel görüşme, grup çalışmaları ve toplumla çalışma tekniklerini kullanarak meslekî çalışmalar yapmaktadır. Bu kapsamda; yurt müdürlüklerinde yetmiş sosyal çalışmacı ve elli iki psikolog görev yapmaktadır.

Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü; 351 sayılı Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu gereğince 1962 yılından itibaren öğrenim kredisi, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu gereğince 1985-2012 yılları arasında katkı kredisi, 5102 sayılı Yükseköğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun gereğince 2004 yılından itibaren de burs vermektedir.

2002 yılında 451.550 öğrenciye yalnızca kredi verilmekte iken, 2021 yılında 1.000.032 (yurt içinde 976.465 ve yurt dışında 23.567) öğrenciye kredi ve 449.355 (yurt içinde 449.145 ve yurt dışında 210) öğrenciye ise burs olmak üzere toplam 1.449.387 öğrenciye burs veya kredi ödenmiştir.

Yüksek lisans öğrencilerine lisan öğrencisi burs/kredi miktarının iki, doktora öğrencisine üç katı tutarında ödeme yapılmaktadır. Yurt dışında burs ve öğrenim kredisi alan öğrencilere öğrenim gördükleri ülkelerin satın alma gücü paritesine göre belirlenen tutarlarda burs/öğrenim kredisi ödemesi yapılmaktadır.

Öğrenciler arasında aşağıdaki gruplara öncelikli olarak burs verilmektedir. Başarılı öğrencilerin desteklenmesi amacıyla;

2004-2005 eğitim öğretim yılından itibaren ÖSYM sınavında bütün puan türlerinde ilk 100'e giren öğrencilere,

Sporu ve sporcuyu desteklemek amacıyla 2005-2006 ile 2018-2019 eğitim öğretim yılları arasında amatör spor dallarından herhangi birinde millî olmuş öğrencilere,

Sosyal devlet anlayışı gereğince,

Şehit evli ise çocuklarına, bekâr ise kardeşlerine ve gazi bekâr ise kendisine evli ise çocuklarına,

Anne ve babası vefat edenlere,

Lise ve dengi öğrenimini Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı "Sevgi Evleri"nde barınarak bitirenlerle,

%40'ın üzerinde engeli olan öğrencilere burs verilmektedir.