Genel olarak "bir öğrencinin öğrenimini sürdürebilmesi veya bir kimsenin bilgi ve görgüsünü arttırması için belli bir süre devlet veya özel kuruluşlarca ödenen aylık para" olarak tanımlanmaktadır. Mevcut uygulamalar incelendiğinde yükseköğretim seviyesinde hem öğrencilerin hem de akademisyenlerin araştırma faaliyetlerini desteklemeye yönelik burs imkânlarının da oldukça yaygın olduğu görülmektedir. Bursların önemli bir özelliği de karşılıksız olmasıdır. Bu bakımdan yine benzer amaçlarla sağlanabilen ancak geri ödeme yükümlülüğü bulunan desteklerden (kredi) ayrılmaktadır.
Burslar farklı kriterlere göre sağlanabilmektedir. Bunlar arasında en yaygın olanları akademik başarı ve ihtiyaçtır. Ayrıca spor ya da sanat alanlarındaki özel yetenekler, toplum içerisindeki dezavantajlı ya da özel bazı gruplar (mesela şehit veya gazi çocukları, kadınlar, belli bir bölgede yaşayanlar), belli bir akademik alanın teşvik edilmesi ihtiyacı gibi değerlendirmeler de burs sağlanması konusunda etkili olabilmektedir. Burs sağlanmasının yanı sıra bursun devam edebilmesi için de benzer şekilde başarı, ihtiyaç, yetenek vb. özelliklerin devam etmesi ya da burs alınan süre boyunca bazı şartların (mesela derslere devam etme, ilgili spor/sanat faaliyetleri katılım, suç işlememe) yerine getirilmesi şeklinde kriterler olabilir.
Yurt içinde yükseköğretim görmekte olan öğrencilere yönelik en yaygın burs imkânı olan yurt içi öğrenim ve araştırma bursları, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü tarafından sağlanmaktadır. Türk vatandaşı olan başarılı ve ihtiyaçlı ön lisans, lisans ve lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) öğrencilerine her yıl belli sayıda aylık nakdî burs verilmektedir (bk. Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu).
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) temel bilimler ile sosyal ve beşerî bilimlere yönelimi teşvik etmek amacıyla belirlenen programlara başarı sıralamasıyla girmiş veya bilim olimpiyatları ile proje yarışmalarında derece almış öğrencilere aylık nakdî burs vermektedir. Ayrıca TÜBİTAK tarafından ön lisans ve lisans öğrencilerinin araştırma yapmalarını teşvik etmek amacıyla proje bazlı hibe destekleri de sağlanmaktadır. Başarılı lisansüstü öğrencileri desteklemek amacıyla da TÜBİTAK tarafından genel ve alan bazlı aylık nakdî burslar sağlanmaktadır. Bu burslar adayların çalışma durumlarına göre tam veya kısmî burs olarak verilebilmektedir. Doktora sonrası araştırmacılar için de araştırma desteği ve aylık nakdî destekleri içeren farklı burs programları mevcuttur. Ayrıca Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Vakıflar Genel Müdürlüğü, Türk Tarih Kurumu (TDK) ve diğer bazı kamu kurumları tarafından ihtiyaç duyulan alanlarda uzman yetiştirmeye yönelik, zaman zaman lisansüstü eğitimi desteklemeye yönelik burslar sağlanmaktadır.
Uluslararası öğrencilerin Türkiye'de eğitim alabilmelerine yönelik burslar da mevcuttur. Bu bursların en kapsamlısı Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) tarafından verilen "Türkiye bursları" programıdır. Dünya genelinde uluslararası öğrencilere yönelik en kapsamlı burs programlarından biri olan "Türkiye bursları" kapsamında, her yıl binlerce uluslararası öğrenciye ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeylerde burs sağlanmaktadır. Program kapsamında aylık nakdî bursun yanı sıra barınma, üniversite harcı, Türkçe dil eğitimi, sağlık sigortası ve gidiş-dönüş uçak bileti gibi destekler de yer almaktadır. Benzer şekilde, Diyanet İşleri Başkanlığı "Uluslararası İlahiyat Programı" kapsamında yurt dışında yaşayan Türk ve Türkiye kökenli olmayan öğrencilerin Türkiye'de ilahiyat eğitimi almalarına yönelik burs vermektedir.
Uluslararası araştırmacıların Türkiye'de araştırma yapmalarına yönelik burslar da mevcuttur. Farklı ülkelerin ilgili kurumları (British Council-İngiltere, DAAD-Almanya, Fulbright-ABD vb.) kendi vatandaşlarına farklı içerik ve süreleri kapsayan araştırma bursları verebilmektedirler. Ayrıca "Türkiye bursları" kapsamında her yıl belli sayıda uluslararası araştırmacıya Türkiye'de araştırmalarını sürdürebilmeleri için araştırma bursu sağlanmaktadır. Benzer şekilde TÜBİTAK belli alanlarda üstün başarılı uluslararası araştırmacılara yönelik araştırma burs programlarına sahiptir.
Kamu kurumlarının yanı sıra bazı dernek ve özel kurumlar da Türkiye'de öğrenim gören Türk ve/veya uluslararası öğrencilere yönelik burslar sunmaktadırlar.
Yurt dışı öğrenim ve araştırma bursları kapsamında Türk vatandaşlarının yurt dışında öğrenim görmeleri veya araştırma yapmalarına yönelik birçok program mevcuttur. Bunlardan en yaygın olanı 1416 sayılı kanun kapsamında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yurt dışına lisansüstü öğrenim için öğrenci gönderilmesi uygulamasıdır. Bu uygulama, zorunlu hizmet şartı ve bunun gerçekleştirilmemesi durumunda geri ödeme yükümlülüğü içermesi sebebiyle tam olarak burs tanımına uymamakla birlikte Türk vatandaşlarının yurt dışında lisansüstü eğitim almaları açısından en kapsamlı uygulamadır. Yükseköğretim Kurumu ise üniversitelerde çalışan mevcut araştırma görevlileri arasından seçilenleri 2547 sayılı kanun kapsamında doktora eğitimi için yurt dışına burslu olarak gönderebilmektedir. Bu kapsamdaki öğrenciler de yine zorunlu hizmet yükümlülüğüne sahiptirler. Benzer şekilde TÜBİTAK da belirlenen öncelikli alanlarda yine zorunlu hizmet yükümlülüğü içeren az sayıda yurt dışı doktora bursu vermektedir. Ayrıca TÜBİTAK Yükseköğretim Kurulu ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) doktora öğrencilerine veya araştırmacılara yönelik yurt dışı araştırma ve destek bursları sunmaktadır. (bk. Türkiye Bilimler Akademisi)
Bunların dışında birçok farklı ülke hükümeti ile British Council, DAAD ve Fulbright gibi yurt dışı merkezli bazı kamu ya da kamu destekli kurumlar da yine Türk vatandaşlarına ve genel olarak bütün yabancı ülke vatandaşlarına yönelik öğrenim, dil eğitimi ve/veya araştırma bursları sunmaktadır. Bu burslar Millî Eğitim Bakanlığı, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü web sayfası üzerinden düzenli şekilde duyurulmaktadır.
