Etik kavramı genel olarak "ahlak bilimi" ve "çeşitli meslek kolları arasında tarafların uyması veya kaçınması gereken davranışlar bütünü" olarak tanımlamaktadır. Türkçe'de etik kelimesi ahlakî anlamında bir sıfat olarak da kullanılmaktadır. Etik, esas itibariyle ahlakı inceleyen felsefî disiplindir ve bir insan davranışını iyi ve kötü yapan şeyin ölçüsünün ne olduğu gibi problemlerle ilgilenir. Eğitim etiği de eğitim faaliyetlerinin paydaşı olan öğretmen, öğrenci ve hatta velilerin ahlakî/uygun/iyi davranış kodlarını tespit etmeye çalışan bir disiplindir. Bu çerçevede eğitim etiğinin meslek etiği açısından öğretmenlik etik ilkeleri ve eğitimle ilgili diğer mesleklerin etik ilkeleriyle ilgili konuları kapsadığı da söylenebilir.

İslam eğitim düşüncesi, ahlak literatürünün içerisinde bir alan olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple İslam geleneğindeki bu tür metinler aynı zamanda eğitim ahlakına/etiğine dair metinlerdir. İslam eğitim geleneği Hz. Muhammed'in mescidinde ve Suffe'de başlamış, daha sonra küttap ve medrese kurumlarıyla gelişme göstermiştir. İslam medeniyetinin gelişmesi, coğrafî olarak yayılması ve eğitimdeki kurumlaşmasının artmasıyla beraber eğitim öğretimle alakalı önemli eserler de ortaya çıkmıştır. İslam-Türk eğitim geleneğinde İbn Sahnûn (ö. 870), Kabisî (ö. 1012), Zernûcî (ö. 1223[?]), Gazzâlî (ö. 1111), Taşköprizâde (ö. 1561) ve Ali b. Hüseyin Amâsî (ö. 1470) gibi düşünürler, bu konuda eser veren ve çalışmaları günümüze kadar ulaşmış önemli yazarlardan bazılarıdır.

İbn Sahnûn Âdâbü'l-Muallimîn adlı eserinde öğretmenlerin ahlakî ve meslekî sorumluluklarına odaklanmış ve disiplinin önemini vurgulamıştır. Kabisî er-Risâletü'l-Mufassala li-Ahvâli'l-Müteallimîn ve Ahkâmi'l-Muallimîn ve'l-Müteallimîn adlı eserinde, eğitim sürecinin ayrıntılı bir analizini yaparak sevgi, saygı ve merhametin önemini belirtmiştir. Zernûcî Ta'lîmü'l-Müteallim adlı eserinde, öğrencilerin niyetlerinin saf olması gerektiğini ve düzenli çalışmanın önemini vurgulamıştır. Gazzâlî İhyâü Ulûmi'd-Dîn adlı eserinde, ilim öğrenmenin ve öğretmenin ahlakî boyutlarını ayrıntılandırarak eğitimin hem dünya hem de ahiret hayatına hazırlama amacını taşıdığını belirtmiştir. Taşköprizâde Mevzûâtü'l-Ulûm adlı eserinde, ilimlerin sistematik olarak öğrenilmesi gerektiğini ve bu süreçte ahlakî gelişimin önemini vurgulamıştır. Ali b. Hüseyin Amâsî Tarîku'l-Edeb adlı eserinde, edebe dayalı eğitimin bireyin fikrî ve ahlakî gelişimindeki rolünü ayrıntılandırmıştır. İbn Cemâa Tezkiretü's-Sâmi' ve'l-Mütekellim fî Edebi'l-Âlim ve'l-Müteallim  adlı eserinde, öğretmenlerin ve öğrencilerin uyması gereken ahlakî kuralları ele alarak eğitimde adalet, sabır ve merhametin önemini vurgulamıştır. Bu eserler İslam eğitim felsefesinin ahlakî temellerini ve eğitim süreçlerinin nasıl olması gerektiğini ayrıntılı bir şekilde ele alarak, günümüzde de geçerliliğini koruyan önemli prensipler ortaya koymaktadır. Eğitim sadece bilgi aktarımı değil, aynı zamanda ahlakî ve manevi değerlerin de kazandırılması süreci olarak görülmektedir.

Modern öncesi dönemde eğitim, ahlakın bir konusu iken modern dönemde bir bilim olarak görülmeye başlanmasıyla beraber öğrenciler ve öğretmenlerin eğitim sürecinde nasıl davranması gerektiğine dair ölçülerin bir kısmı bilimsel metinlerin konusu haline gelmiş, eğitim ahlakına dair metin yazımı azalmaya başlamıştır. 1950'li yıllardan itibaren değer temelli yaklaşımların eğitimdeki önemi yeniden farkedilmiş ve özellikle öğretmenlikteki ahlakî sorumluluğa yönelik çok sayıda eser ortaya çıkmıştır. Dünyada ve Türkiye'de eğitim etiği artan şekilde akademik araştırmaların ve edebiyatın daha fazla konusu olmaya devam etmektedir. Güncel çalışmalara bir örnek olarak Cüceloğlu ve Erdoğan'ın Öğretmen Olmak: Bir Can'a Dokunmak adlı kitabı verilebilir. Bu kitapta öğretmenlik mesleği varoluşsal ve ahlakî sorumluluk perspektifinden incelemekte öğretmenin etik rolleri vurgulanmaktadır.

Eğitim etiği, okulların ve okullaşmanın yaygınlaşmasıyla ve okulların kamusal alan haline gelmesiyle bağlantılı olarak daha da öne çıkmıştır. Özellikle zorunlu eğitimle birlikte eğitim etiğinin etkinliği artmıştır, çünkü okulların, buna bağlı olarak öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin eğitimdeki sorumluluğu da artmıştır.

Genel olarak eğitimin etikle üç düzeyde ilişkili olduğunu belirtmektedir. İlk düzey, öğretmenlik meslek etiği ile ilgilidir. İkincisi, politika yapıcılar ve karar vericilerin eşitlik, özgürlük ve adalet gibi değerleri gerçekleştirmesiyle ilgilidir. Üçüncüsü ise metaetik düzeydir ki, eğitim anlayışının etik temellerini sorgulamayı ifade eder. Eğitim etiği kavramı bu üç düzey açısından ele alındığında sadece uygulayıcılar olarak öğretmenlere veya okul yöneticilerine yönelik meslek etiği ilkelerinin değil aynı zamanda politika yapıcıların durumunu düzenleyen etik ilkelerinin olması gerektiği, ayrıca genel veya evrensel gibi görünen eğitim etiği ilkelerinin metaetik açıdan sürekli sorgulamaya açık olduğu söylenebilir. Bu durumda eğitim etiğini, gelişmeye devam eden bir alan olarak görmek ve buna göre onu "makro düzeyde" konumlandırmak gerektiği anlaşılmaktadır.

Eğitim alanını etkileyen farklı etik kuramları arasında faydacılık, ödev etiği, erdem etiği gibi temel etik teoriler sayılabilir. Eğitim etiği konuları içerisinde yakın zamanlarda gelişen alanlardan biri meslek etiğidir. Meslek etiği, insanla ilgili mesleklerde uyulması gereken davranış kuralları olarak değerlenebilir. Dünya genelinde pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de öğretmenlik meslek etiğine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Türkiye'de lisans düzeyinde öğretmen adaylarına öğretmenlik meslek bilgisi derslerinden biri olan eğitimde etik ve ahlak dersi kapsamında etik eğitimi verilmektedir. Öğretmenlik süreciyle birlikte kamu etiğine tâbi olan öğretmenlere sistematik şekilde olmasa da öğretmenlik meslek etiğine yönelik eğitim ve etkinliler yoluyla etik eğitimi sunulmaktadır.

Millî Eğitim Bakanlığı 2015 yılında yayımladığı bir genelge ile eğitimciler için ilk defa meslekî etik ilkeleri ortaya koymuştur. Millî Eğitim Bakanlığı öğretmenlik meslek etiği ilkelerinin, öğrencilerle ilişkilerde etik ilkeler, velilerle ilişkilerde etik ilkeler, mesleğe ilişkin etik ilkeler, meslektaşlarla ilişkilerde etik ilkeler, toplumla ilişkilerde etik ilkeler şeklinde beş başlık altında toplandığı kaydedilmektedir. Ayrıca "psikolojik danışmanlık ve rehberlik" (PDR) ve özel eğitim gibi öğretmenlik alt alanlarında ilgili dernek ya da kurumlar tarafından alana özel etik kurallar oluşturulmuştur. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan eğitim ve okul yöneticileri meslek etiği ilkeleri ise öğrencilerle ilişkilerde etik ilkeler, eğitim yöneticilerinin velilerle ilişkilerinde etik ilkeleri, öğretmenlerle ilişkilerde etik ilkeler, mesleğe ilişkin etik ilkeler, eğitim yöneticilerinin toplumla ilişkilerinde etik ilkeleri başlıkları altında toplanmıştır.

Eğitim ve okul yöneticileri için etik konusu hem liderliğin etikle ilgili bir pozisyon olması sebebiyle hem de etik liderlik olarak adlandırılan bir liderlik modeli çerçevesinde liderlik yaklaşımları içerisinde de yer almaktadır. Okul yönetiminde etik sorunlarla karşılaşma sıklığı sebebiyle yöneticilerin etik liderlik becerilerine gereksinim duydukları, öğretmenlerin de sınıflarında eğitim liderleri olarak "etkili etik liderlik davranışları" göstermelerinin kendilerinden beklendiği bir gerçektir. Bu bağlamda birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de etik liderlik konusunda yapılan araştırmalarda son yıllarda bir artış gözlenmektedir.