Tarih yazımında târîh-i umûmî veya târîh-i âlem denilen dünya tarihi veya insanlık tarihi eserleri kâinatın ve ilk insan Hz. Âdem'in yaratılışından itibaren toplumların tarihini inceler. Hem Doğu hem de Batı dünyasında bu türde çok sayıda tarih kitabı mevcuttur. Şükrullah'ın Behcetü't-Tevârîh adıyla Farsça kaleme aldığı eser, Osmanlı devri umûmî tarih (târîh-i umûmî) yazıcılığı için ilk örnek kabul edilir. Aynı usulle Tanzimat öncesinde Türk-İslam dünyasında pek çok umûmî tarih kitabı yazıldı.

Osmanlı Devleti'nde Tanzimat'tan sonra yeni usulde eğitim veren maarif mekteplerinin açılmasıyla birlikte bu mekteplerde ders kitabı olarak okutulmak üzere yeni usulde Türkçe umûmî tarih kitaplarına ihtiyaç duyuldu. Mevcut umûmî tarih kitapları Arapça veya Farsça yazılmıştı. Batı dillerinde yazılmış bu tür kitaplar ise doğrudan Türkler'i ilgilendiren pek çok konuya temas etmemekteydi. Bu sebeple Encümen-i Dâniş, Türkçe olarak bir umûmî tarih kitabının telif edilmesine karar verdi. Bunun için mevcut bütün tarih kitapları incelenecek ve Türkçe bir umûmî tarih kitabı yazılacaktı. Ancak bu kitabın tek bir müellif tarafından yazılması zordu. Bu sebeple bu heyet teşkil edildi.

Proje, başladıysa da ilerleyemedi. Encümen, bu karardan yaklaşık on ay sonra Ahmed Cevdet Efendi'ye 1774 ile 1826 yılları arasında Türkçe bir umûmî tarih kitabı yazması görevini verdi. Böylece on iki ciltlik belli bir tarih aralığını kapsayan Türkçe bir umûmî tarih kitabı yazıldı ve 1884 yılında basıldı.

Maarif Nezareti bünyesinde 1865 yılında kurulan Tercüme Cemiyeti de mekteplerde umûmî tarih dersi kitabı ihtiyacının karşılanması için W. Chambers'in on iki cilt olan Chambers's Historical Questions with Answers: Embracing Ancient and Modern History adlı kitabının altı cildini aralıklarla tercüme ettirdi. Tercümesi tamamlanan ilk cildi basılarak mekteplerde okutuldu. İslam tarihine dair IV. cilt ise daha ziyade Müneccimbaşı'nın Sahâifü'l-Ahbâr adlı eserinden yararlanılarak hazırlandı. Bu çalışma daha sonra yazılacak umûmî tarih kitapları için de örnek teşkil etti. Ahmed Tevfik Efendi ise Victor Duruy'un Fransızca Historie du Moyen Age adlı eserini Târîh-i Mücmel-i Kurûn-ı Vüstâ adıyla tercüme etti. Müellif, bu tercümenin gerekçesini Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan itibaren pek çok eser yazılsa da genel hatlarıyla konuyu izah eden bir eser bulunmadığı ve böyle bir eser telifine kadar mevcut ihtiyacın karşılanması olarak izah etti. Hanyevî Mehmed Âtıf Efendi de Hulâsatü't-Tevârîh adıyla dört cilt olarak planladığı eserinin ilk iki cildini hazırlayıp neşretti.

Bütün bu çalışmalara rağmen maarif mekteplerinde okutulan umûmî tarih ders kitabı için henüz beklentileri tam olarak karşılayan bir eser telif edilememişti. Bu ihtiyacı müşahede eden Süleyman Hüsnü Paşa (1838-1893) askerî mekteplerde okutulması için Târîh-i Âlem adlı eserini hazırladı. Müellif, kitabını yazma gerekçesini askerî mekteplerde okutulan umûmî tarih kitaplarının yabancı dillerden tercüme olmaları yüzünden İslam inancına, ahlakına ve millî adaba muhalif ve maksadı tam olarak karşılamadığı şeklinde izah etti. V. Murad'ın saltanatının başında bunu kendisine bir görev addederek İslam inanç ve adabına uygun olarak yaratılıştan hicrete kadar yerli ve yabancı kaynakları kullanarak ve mevcut İslam tarihine de tatbik ederek bir mukaddime ve on üç fasıl olmak üzere telif ettiği kitabına Târîh-i Âlem ismini verdi. Eserin 1876 yılı mektep müfredatına uygun olduğu ifade edilen bu baskısının kapak kaydından ve içindekilerden müellifin eserinin ilk kısmını (kısm-ı evvel) ve İlkçağ kısmını (kurun-ı ûlâ) tamamladığı anlaşılmaktadır.

Süleyman Hüsnü Paşa, Târîh-i Âlem kitabına giriş mahiyetinde tarih ve umumi tarihe dair değerlendirmesiyle başladı. "Hilkat-i Âlem ve Kürre-yi Arz" başlığı altında evrenin, dünyanın, canlıların yaratılışını Nuh tufanı ile tamamladı. Birinci bölüm mahiyetindeki ilk fasılda kadim Mısır idaresini, din ve inançlarını, üretim ve maarifi ile daha pek çok konuyu izah ettikten sonra bu başlığı özetleyen bir "hulasa" ile bitirdi. İkinci fasılda Asur ve Bâbil tarihini, üçüncü fasılda Fars ve Sâsânî tarihini, dördüncü fasılda İbrânî tarihini, beşinci fasılda Çin tarihini, altıncı fasılda Hint tarihini yine aynı usulle yazıp genel bir özetle bitirdi.

Türk tarihine ayırdığı yedinci fasılda müellif, Tatar hanları, Moğol hanları, Oğuz Han'ın idaresi, Oğuz Han'ın Turan ve Hindistan seferleri, Oğuz Han'ın İran, Suriye ve Mısır seferleri, Oğuz Han'ın halefi olan Hunlar, Kuzey Hunları, Batı Hunları, Akhunlar, Doğu Türkleri, Batı Türkleri, Hazar Türkleri, Macar veya Hungurvalar ve Bulgarlar, Peçenek Türkleri, Avarlar ve Ulahlar, Tatarlar, Şark Tatarları ve Avar Tatarları'nı başlıklar halinde izah ederek genel bir hulasa ile tamamladı. Sekizinci fasılda Ermeniler, dokuzuncu fasılda Suriyeliler, Fenikeliler, Kartacalılar, onuncu fasılda Anadolu'nun kadim milletleri, on birinci fasılda Yunanlılar, on ikinci fasılda Romalılar, on üçüncü fasılda Arap tarihi ele alınarak bölüm sonlarında genel bir değerlendirme verildi. Bu eser, idâdî mekteplerinin ikinci senesinde okutuldu.

Süleyman Hüsnü Paşa'nın Sultan Abdülaziz'in hal'inden dolayı yargılanması ve askerlik görevine son verilmesi yüzünden bu ders kitabı uzun yıllar Harbiye Mektebi'nin depolarında kaldı. Târîh-i Âlem'in kendi türündeki kitaplardan en belirgin farkı, müellifin Türk devletlerini ve topluluklarını geniş bir şekilde ele alması ve bazı yabancı kavramların yerine Türkçe kavramları tercih etmesidir. Süleyman Hüsnü Paşa, rüştiye ve idâdî mekteplerinde okutulmak üzere İlmihâl-i Kebîr, Sultan Abdülaziz'in tahtan indirilmesini kendi açısından anlatan Hiss-i İnkilâb, Doksanüç Harbi'ne dair yazışmaların da yer aldığı Umdetü'l-Hakayık, dinî bir kitap olan İrâde-i Cüz'iyye Risâlesi ile Mebâni'l-İnşâ, İlm-i Sarf-ı Türkî adlı kitapları da yazarak neşretmiştir.