Millî Eğitim Bakanlığı'na ait çeşitli kaynaklarda "ikili eğitim" olarak ifade edilmiş olup MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği'nde "okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında ayrı gruplarla sabah ve öğleden sonra yapılan eğitim" olarak tanımlanmıştır (MEB, 2014).

İkili eğitim sisteminde, bir gün içerisinde farklı iki öğrenci grubundan biri sabahtan öğlene kadar, diğeri ise öğleden akşama kadar okula gider; her iki grup da aynı bina ve sınıfları kullanır. Her iki grubun öğretmenleri farklı olabileceği gibi aynı da olabilir. İkili eğitim uygulamasının temel sebeplerinden biri, öğrencinin çok olduğu, fakat öğretim için mevcut dersliklerin yeterli olmadığı durumda dersliklere olan ihtiyacı karşılamaktır. Bu durum yeni bir bina yapımı veya kiralanmasından doğacak maliyeti de azaltmaktadır. Bu sebeple ikili eğitim özellikle gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkelerde daha yaygın olup bütçe kısıtlılığının olduğu durumlarda maliyeti azaltmak isteyen yöneticiler tarafından tercih edilen bir sistemdir.

Politika yapıcılar, aşağıdaki sebeplerle çift vardiyalı okulları kullanmayı düşünebilirler: İnsan ve diğer kaynakların kullanımında verimliliği arttırmak, daha fazla okul inşa etmeden eğitime erişim imkânlarını arttırabilmek, öğretmenlerin birim maliyetlerini arttırmadan ücretlerinde artış sağlayabilmek, öğrencilerin gün içinde verimli farklı işler de yapabilmesine imkân sağlamak (çiftçilik, çıraklık vb.), kayıt oranlarının yüksek olduğu yerlerde sınıflardaki aşırı kalabalığı azaltabilmek.

Uygulamadaki bu gerekçelere karşın dünyada çoğu eğitim sisteminde, çift vardiyalı okullar sistem içinde az bir yer tutmakta ve eğitimde niteliği düşürdüğüne dair genel bir inanç bulunmaktadır. Bu sebeple genellikle zorunluluktan kaynaklanan geçici bir önlem olarak ele alınmaktadır.

Bu genel kabulü destekleyecek nitelikte bazı çalışma sonuçları ele alındığında; teneffüs sürelerinin kısa ve öğle arasının olmamasının öğrenci ve öğretmenlerin dinlenememesine ve çocukların oyun ve iletişim için zamanlarının kısıtlı olmasına; çok erken saatlerde okula gelinmesinin uykusuzluk, beslenme ve dikkat problemlerinin yaşanmasına; sabah erken ve akşam geç vakitlerde havanın karanlık olmasının ulaşımı güçleştirmesine; bütün gün dersliklerin kullanılması sebebiyle ders dışı sosyal faaliyetler için zaman ve mekânın bulunamamasına sebep olduğu görülebilmektedir.

Türkiye'de özellikle 1964-1975 yılları arasında başta bucak ve köyler olmak üzere il ve ilçe merkezlerinde ikili eğitim yapan ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarının sayısının hızla arttığı görülmektedir. Okulların fizikî kapasitelerinin yeterli olmaması, yeni okulların yapımı için gerekli kaynakların ayrılmamış olması, okul yapım maliyetinin artması, ödenek yetersizliği, okulların belli bir plan program çerçevesinde ve yerel ihtiyaçları karşılayacak kapasitede açılmaması ikili eğitimin artmasına sebep olan faktörler olmuştur. 1960'lı yıllardan 1970'li yıllara gelindiğinde öğrenci sayısının 342.000'den 899.000'e çıkması sonucu ortaya çıkan derslik ihtiyacı, ikili eğitim sistemi ile giderilmeye çalışılmış ve bu sayede okullaşma oranı arttırılmış ve derslik başına düşen öğrenci sayısı düşürülmüştür.

1972 yılından beri yayımlanan 3, 4, 5, 7, 8, 9 ve 10. Beş Yıllık Kalkınma planlarının hepsinde ikili eğitim bir sorun olarak vurgulanmış ve azaltılması yönünde hedefler ortaya konulmuştur. Millî Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı çeşitli stratejik planlarda da ikili eğitim yine sorun alanı olarak yer almış, çocukların bütüncül gelişim ihtiyaçlarının karşılanmasını güçleştiren bir risk faktörü olarak değerlendirilmiş ve azaltılması ya da tamamen kaldırılması yönünde hedefler ortaya konulduğu görülmektedir.

Millî eğitim politikaları çerçevesinde ikili eğitim uygulamalarının azaltılması hedeflenmiş olmasına rağmen; köyden şehre göç ile birlikte 1997'de sekiz yıllık ve 2012'de 4+4+4 on iki yıllık kesintisiz eğitim kararları sonucu derslik ve öğretmene daha fazla ihtiyaç duyulmasından, taşımalı eğitim sistemi ile merkezlerdeki öğrenci sayısının yükselmesinden ve veliler tarafından fazla talep gördüğü için bazı okullara yığılmaların olmasından dolayı günümüzde ikili eğitim uygulamaları halen devam etmektedir.

Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı'na (2022) göre ikili eğitim yapan okul oranı 2012 yılında ilköğretimde %29,2, ortaöğretimde %14,8 iken 2018 yılında ilköğretimde %15,66'ya, ortaöğretimde ise %1,8'e düşürülmüştür. Buna karşın 2018 yılında %33,83 olan ikili eğitim kapsamındaki öğrenci oranı, 2021 yılında %37,29'a yükselmiştir. Öte yandan bu okulların belli bölgelerde çok daha yoğunluk göstermesi önemli bir sorun olarak görülmektedir.

2012 yılından beri ikili eğitim yapılan okulların sayısı azalmakla birlikte hâlâ hedeflenen düzeylerde değildir. Ikili eğitimi gerekli kılan koşullar devam ettiği sürece, arzu edilen tam gün eğitime geçişin ancak iyi bir planlamayla ve kademeli olarak yapılabileceği göz önünde bulundurulması gereken önemli bir husustur.