A

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONU

TBMM’de eğitim, tarih, kültür vb. konularla ilgili komisyon.

  • TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONU
    • Nazım MAVİŞ
    • Web Sitesi: Türk Maarif Ansiklopedisi
    • Son Güncellenme Tarihi: 18.12.2022
    • Erişim Tarihi: 15.09.2025
    • Web Adresi: https://turkmaarifansiklopedisi.org.tr/turkiye-buyuk-millet-meclisi-milli-egitim-kultur-genclik-ve-spor-komisyonu
    • ISBN ve DOI Numarası:
    • Bu metni kaynak göstererek kullanabilirsiniz.
    TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONU
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONU

TBMM’de eğitim, tarih, kültür vb. konularla ilgili komisyon.

  • TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONU
    • Nazım MAVİŞ
    • Web Sitesi: Türk Maarif Ansiklopedisi
    • Son Güncellenme Tarihi: 18.12.2022
    • Erişim Tarihi: 15.09.2025
    • Web Adresi: https://turkmaarifansiklopedisi.org.tr/turkiye-buyuk-millet-meclisi-milli-egitim-kultur-genclik-ve-spor-komisyonu
    • ISBN ve DOI Numarası:
    • Bu metni kaynak göstererek kullanabilirsiniz.
    TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONU

Modern demokrasilerde yasama faaliyeti, demokratik seçimler sonucu oluşturulan yasama meclisleri eliyle yürütülür. Yasama meclislerinin yapısı ve üye sayısı ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. Yasama meclislerinin hem kalabalık oluşu hem de birbirinden çok farklı sosyal, ekonomik, toplumsal kesimlerden ve meslek gruplarından oluşması kanun yapma süreçlerinin etkili ve verimli bir şekilde gerçekleşmesine imkân vermemektedir. Bu sebeple yasama meclislerinde bir veya birden çok bakanlığın hizmet alanına paralel olarak çeşitli komisyonlar kurulmuştur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde komisyonlar milletvekillerinden oluşur. Milletvekilleri kendi uzmanlık alanlarına göre komisyonlarda görev alır veya parti grubu tarafından belirlenir. Komisyonlar yasama faaliyetlerinin hazırlık aşamalarını yürütürler. Kanun teklifleri ilgili ihtisas komisyonlarına dağıtılarak hızlı, etkin ve daha teknik bir çalışmayla genel kurul gündemine hazırlanır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonları kuruluşlarına kaynaklık eden hukukî dayanakları bakımından anayasa, iç tüzük ve kanunla kurulan komisyonlar olmak üzere üç gruba; görev süreleri bakımından da "daimi" (ihtisas) ve "geçici" olmak üzere iki gruba ayrılır. Meclisin denetleme fonksiyonunu gerçekleştirmesini sağlamak için kurulan "araştırma" ve "soruşturma" komisyonları geçici komisyonlardır. Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu daimi (ihtisas) komisyonlarından biridir (TBMM KKB, 2022: 45-46).

Meclis genel kurulunda bir konu görüşülmeden önce ilgili komisyona havale edilir. Kanun teklifleri doğrudan komisyonlara verilemez. Kanun tekliflerinin yasalaşacağı esas yer Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'dur. Komisyonlar kanun tekliflerini meclis genel kurulları adına inceleyen organlardır. Meclis iç tüzüğünün 35. maddesine göre komisyonlar yalnızca meclis başkanlığınca kendilerine havale edilen teklifleri görüşebilirler, başka işlerle uğraşamazlar. Türkiye Büyük Millet Meclisi iç tüzüğünün 74. maddesi gereğince kanun teklifleri gerekçeleri ile birlikte meclis başkanlığına sunulur.

Kanun tekliflerinin hangi komisyonlarda görüşüleceği Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığınca tespit edilir. Komisyonlar kendilerine havale edilen işleri görüşmek üzere komisyon başkanı tarafından ya da komisyon üyelerinin 1/3'ünün talebi üzerine toplantıya davet edilir. Komisyonlara havale edilen teklifler havale tarihinden kırk sekiz saat geçtikten sonra görüşülmeye başlanabilir.

Komisyon toplantılarına komisyonun üyesi olmayan milletvekilleri de katılabilir ve konuşabilirler. Komisyonun belgelerini alıp okuyabilirler. Ancak oylamalarda oy hakkı yalnızca komisyon üyesi olan milletvekillerine aittir.

Komisyon toplantılarına konuyla ilgili sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, uzman ve akademisyenler davet edilebilir, katılmaları durumunda komisyon başkanının takdirine bağlı olarak kendilerine söz de verilebilir.

Komisyona yürütmeyi temsilen cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, bakan yardımcıları ve üst düzey bürokratlar katılabilirler ancak oy kullanamaz, bir değişiklik önergesi veremezler. Ayrıca komisyon üyelerinin kendilerine tevcih ettiği sorulara komisyon başkanının takdiri çerçevesinde cevap verebilirler.

Komisyonda görüşülen teklifler komisyon üyelerinin vereceği değişiklik önergeleri ile oy çokluğuna göre değiştirilerek ya da aynen kabul edilebilirler. Netice olarak komisyonlar görüşmeleri tamamlanan tekliflerle ilgili bir rapor hazırlamak zorundadırlar. Hazırlanan raporda teklifin kimin tarafından hazırlandığı, meclis başkanlığına geldiği tarih, başkanlık tarafından havale edildiği tarih, esas numarası ve adı gibi hususlar yer alır. Bütün bunlardan sonra şayet rapora muhalefet şerhi eklemek isteyen üyeler varsa muhalefet şerhinin ekleneceği makul bir süreyi komisyon başkanı takdir eder, muhalefet şerhi de rapora eklenmek suretiyle rapor tekemmül etmiş olur. Kanun tekliflerinin komisyonda görüşüldükten sonra komisyon raporuyla meclis başkanlığına sunulmasının akabinde kanun teklifinin yasalaşması için genel kurul süreci başlamış olur.

Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi iç tüzüğü uyarınca faaliyet gösteren bir ihtisas komisyonudur. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'nca kendisine havale edilen eğitim, tarih, kültür, sanat, gençlik ve spor, üniversite kurulması, Diyanet İşleri ve benzeri konulardaki kanun tekliflerini görüşmektedir.

Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu'nun başlıca görevi diğer ihtisas komisyonlarında olduğu gibi görev alanına giren ve meclis başkanlığı tarafından kendisine havale edilen kanun tekliflerini görüşmek ve genel kurulun çalışması için hazırlamaktır. Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Millî Eğitim, Kültür ve Turizm ve Gençlik ve Spor bakanlıkları ile paralellik düşünülerek tasarlanmıştır. Komisyonlar komisyonun ilgi alanına giren bakanlıklar ya da kurumlar ile istişarî görüşmeler yapabilirler. Mesela Öğretmenlik Meslek Kanunu'nun görüşmelerine Eğitim-Bir-Sen, Türk-Eğitim-Sen, Eğitim-Sen, Eğitim-İş, Sodimer (Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Derneği) ve Anadolu Eğitimciler Sendikası temsilcileri davet edilmiş, her birine söz hakkı verilmiş ve görüşülen kanunla ilgili görüş ve önerileri dinlenilmiştir.

Kaynakça

Arslan, Kahan Onur. Türk Parlamento Hukuku. Ankara 2018.

Göl, Mevlüt. “TBMM Anayasa Komisyonu: Oluşumu, İşleyişi ve Görevleri”. Yasama Dergisi. 25 (2013), s. 92-111.

TBMM KKB. T.C. Anayasası ve TBMM İçtüzüğü. Ankara 2021, s. 17-100.

TBMM KKB. Yasama El Kitabı. Ankara 2022.

TBMM. TBMM, İhtisas Komisyonları. Ankara 2023a. https://www.tbmm.gov.tr/ihtisas-komisyonlari/Icerik/ihtisas-komisyonlari-milli-egitim-kultur-genclik-ve-spor-komisyonu-hakkinda/milli-egitim-kultur-genclik-ve-spor-komisyonu/f72877d1-b472-037b-e050-007f01005610 (erişim tarihi: 21.03.2023).

Kaynak: https://turkmaarifansiklopedisi.org.tr/turkiye-buyuk-millet-meclisi-milli-egitim-kultur-genclik-ve-spor-komisyonu

Görüş, öneri ve yorumlarınız için tıklayınız.

Bilgi paylaştıkça çoğalır. Okuduğunuz için teşekkür ederiz.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONU

TBMM’de eğitim, tarih, kültür vb. konularla ilgili komisyon.