Dârülameliyat, Osmanlı dönemi öğretmen yetiştirme uygulamalarındandır. İstanbul'da Dârülmuallimîn-i Sıbyan adıyla açılan (1868) öğretmen okulundan (Takvîm-i Vekâyi', nr. 1025, 4 Şaban 1285) az sayıda öğretmen mezun olması sebebiyle birçok okulda öğretmenlik formasyonu olmayan kişiler görev yapmaktaydı. Bu okul 1871 yılında, öğrencisiz kaldığı gerekçesiyle kapatılmışsa da Cevdet Efendi'nin gayretleriyle bir yıl sonra taşrada açılacak olan Dârülmuallimîn-i Sıbyan okullarına öğretmen yetiştirme göreviyle tekrar açılmıştır.

Maarif Nezareti, İstanbul'daki okullarda yeni yöntemle (usûl-i cedit) öğretim yapacak öğretmenlerin Dârülmuallimîn'de yetiştirilmesinin imkânsız olduğunu anlayınca kısa sürede sonuç alınacak çözümler üzerinde yoğunlaşmaya başlamıştır. İlk çare olarak sıbyan mektebi öğretmenlerinden yararlanarak daha fazla sayıda öğretmen yetiştirmeye çalışılmıştır. Buna göre, düzenlenecek kurslar yoluyla eski yöntemle (usûl-i atîka) öğretim yapan öğretmenlere yeni öğretim yöntemleri öğretilecektir. Bir ayla altı ay arasında süresi değişen bu kurslara ilişkin gelişmeler şöyledir: Bu kurslardan ilki 1880 yılında Üsküdar Mihrimah Sultan Mektebi'nde açılmıştır. Kursta Rüstempaşa Mektebi öğretmenlerinden Osman Efendi görevlendirilmiştir. Osman Efendi'nin, geleneksel sıbyan mekteplerinin yeni tarz eğitim kurumu olan ibtidâî mektebe dönüştürülmesinde önemli katkıları olmuştur. Aynı yıllarda başlatılan ikinci uygulama, Mekâtib-i İbtidâiye Müdürü Cevdet Efendi'nin açtığı kurs programıdır. Cevdet Efendi, sıbyan mektebi öğretmenleriyle birlikte dışarıdan istekli olan diğer öğretmenlere yeni öğretim yöntemiyle nasıl ders okutulacağını göstermek amacıyla haftada iki günlük (salı ve perşembe günleri) bir kurs programı başlatmıştır. Maarif Nezareti bünyesinde kurs için bir mekân tahsis edilmiştir.

Bir isim konulmayan bu kısa süreli kurslardan sonra daha fazla öğretmen yetiştirmek amacıyla Dârülameliyat uygulaması başlatılmıştır. 1881'de Meclis-i Maârif tarafından yayımlanan müzekkere yazısında açılması planlanan Dârülameliyat için en uygun yerin muhacirler için tahsis edilen Beyazıt Rüştiyesi binası olduğu belirtilmiş, ancak Mekâtib-i İbtidâiye müdürlüğü tarafından 1881 yılında yayımlanan bir tebliğe göre Dârülameliyat, Aksaray'da Çakırağa mahallesinde bulunan Şeyhülharem Hacı Bekir Paşa Mektebi'nde açılmıştır. Dârülameliyat'a iki önemli görev verilmiştir. Bunlardan ilki sıbyan mekteplerinde öğretmenlik yapacak olanlara öğretmenlik formasyonu kazandırmak, diğeri ise sıbyan mektebinde öğretmen olduğu halde yenilikçi ilkokullarda (ibtidâî mekteplere) öğretmenlik yapmak isteyen ancak daha önce öğretim yöntemleri (usûl-i tedris) ve uygulama derslerini almayanlara bu dersleri vermektir. Dârülameliyat'ın bir diğer amacı, öğretmen adaylarına öğretmenlik uygulamasını göstermektir.

İstanbul'da açılan Dârülameliyat'ın süresi iki-üç ay kadardır. Bu sürenin sonunda mezun olanlar öğretmen olarak diğer vilayetlere gönderilecektir. Tebliğe göre Dârülameliyat'a girebilmek için Türkçe okur yazar olmak, imla ve rakam bilgisine sahip olmak ve Arapça'dan sarf ve nahiv okumuş olmak şartları aranmaktadır. Bu vasıflara haiz olanların başvurabilecekleri, halen öğretmen olanların ise doğrudan Dârülameliyat'a devam edebilecekleri belirtilmiştir. 

Dârülameliyat iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım, ibtidâî mekteplere muallim yetiştirmeye, ikinci kısmı ise çocuk okutmaya mahsustur. Dârülameliyat'ın müdürlüğüne Mekteb-i Tedrîsiye-yi Hayriye eski müdürü Abdullah Efendi getirilmiştir. Çocuk okutulacak ikinci kısmın muallimi ise mekâtib-i ibtidâiye muallimlerinden Osman Efendi'dir. Ayrıca okulda öğrencilere güzel yazı dersini vermek üzere Meclis-i Maârif Kalemi'nden Porto Bey Efendi tayin edilmiştir. Maarif Nezareti, İstanbul dışına da öğretmen yetiştirmek için girişim başlatmıştır. Maarif Nezareti tarafından verilen bir ilanda, Yanya vilayetinde, Arnavutça ve Rumca bilen öğretmenlere ihtiyaç bulunduğu, bu sebeple yukarıdaki şartları taşıyan ve Arnavutça ile Rumca bilen öğretmenlerin birkaç ay içerisinde Dârülameliyat'ta yetiştirilerek Yanya'ya öğretmen olarak gönderilecekleri duyurulmuş, ilgililerin müracaatı istenmiştir. 

1881'de açılan Dârülameliyat, daha önce açılan ve öğrenim süresi iki yıl olarak belirlenen Dârülmuallimîn-i Sıbyan'ın yerini almıştır.