Kariyer, meslek kavramından farklı olarak kazanılmakla tamamlanmayan; sürekli ilerleyen, dinamik bir süreçtir. Bu sebeple her bir alanda ve düzeyde farklı şekil ve içeriklerle kariyer planlanabilmektedir. Akademik, meslekî, sektörel ve sanat gibi çeşitli alanlarda kariyer planlanabilmesi mümkündür.

Kariyer kavramının genişlemesiyle birlikte kariyer stratejisi ve kariyer geliştirme gibi kavramlar ön plana çıkmıştır. Kariyer stratejisi, bireyin meslekî hedeflerine ulaşmak için attığı bilinçli adımların planını oluşturmaktadır. Bu strateji, bireyin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemesini, hangi alanlarda kendini geliştirmesi gerektiğini ve iş dünyasında nasıl bir yol izleyeceğini tespit ederken aynı zamanda kendi değerlerini, ilgi alanlarını, yetkinliklerini ve uzun vadeli hedeflerini dikkate alarak iş dünyasındaki fırsatları ve tehditleri de analiz etmesini kapsamaktadır. Kısa, orta ve uzun vadeli hedefler belirleyerek bu doğrultuda gerekli eğitimleri almak, yeni deneyimler kazanmak ve iş ağlarını genişletmek kariyer stratejisinin temelini oluşturmaktadır.

Kariyer geliştirme ise bireyin uzmanlaştığı alanda daha yetkin ve başarılı olmasını sağlamak amacıyla uyguladığı yöntemleri kapsar. Bu süreç, planlı ve sistematik bir şekilde ilerler ve kişinin sahip olduğu beceriler, eğitim ve deneyimlere yeni kazanımlar ekler. Kariyer planlaması, çalışanların verimliliğini arttıran ve işletmelerin hedeflerine ulaşmasında güçlü bir motivasyon unsuru olarak öne çıkar. Kariyer geliştirme yöntemleri arasında eğitim almak, yeni beceriler kazanmak, deneyim elde etmek, mentorluk programlarına katılmak ve iş ağlarını genişletmek gibi çeşitli uygulamalar bulunur. Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte çevrim içi kurslar, sertifika programları ve kariyer danışmanlıkları da bu sürecin önemli bir parçası haline gelmiştir. Geleneksel kariyer modelleri ve değişen kariyer anlayışları, kariyer stratejisi oluşturmanın önemine dikkat çekmektedir.

Günümüzde kariyer geliştirme, bireyin profesyonel hedeflerine ulaşmak için çeşitli yöntemler uyguladığı dinamik bir süreçtir. Ancak bu kavram tarihsel olarak da önemli bir geçmişe sahiptir.

Osmanlı Devleti'nde kariyer anlayışı ekseriyetle ilmiye sınıfı ve bürokrasi üzerinden şekillenmiştir. İlmiye sınıfı, medrese mezunlarından oluşan, devletin eğitim ve yargı alanındaki temel kadrolarını üstlenen bir meslek grubuydu. Osmanlı eğitim sistemi kendisinden önceki Türk İslam devletlerinin eğitim geleneklerini sürdürmüş, tedrisat faaliyetlerine özgün yenilikler getirerek bu sistemi kendi şartlarına uyarlamış ve geliştirmiştir.

Osmanlı medrese hiyerarşisinde ilerleyen bir kişi, belirli aşamaları tamamladıktan sonra ilmiye teşkilatına atanmak için sırasını beklerdi. Bu süreçte atanacak kişi, ruznamçeye kaydedilerek görev almak üzere sıraya girerdi. Kariyer basamakları arasında tevkit ve müddet-i örfiye gibi terimler görevde kalma ve yeniden atanma sürelerini ifade ederdi. Bu süreler genellikle kadılar ve müderrisler için yirmi-yirmi dört ay arasında değişirdi. Ayrıca atandıkları görevlerde iyi performans gösteren kişilerin süre uzatması alarak daha üst görevlere atanabilmesiydi. Bu, devletin ihtiyaç duyduğu nitelikli insan kaynağını ilmiye sınıfı aracılığı ile sağlamasına imkân tanıyan bir yapıydı.

Cumhuriyet döneminde ise kariyer kavramı, özellikle kamu personel sistemi içinde gelişmiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarından itibaren kamu kurumlarında uzmanlaşma ihtiyacı artmış ve 1945 yılında Maliye Bakanlığı'na alınan hesap uzmanları, kariyer uzmanlığı sisteminin başlangıcını oluşturmuştur. Hesap uzmanları, zamanla diğer bakanlıklar ve devlet kurumlarına da örnek teşkil ederek, merkezde nitelikli personel ihtiyacını karşılayan "kariyer uzmanı" unvanının yaygınlaşmasına katkı sağlamıştır. 1980'li yıllardan itibaren, Türkiye'deki kamu personel rejimi büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Tek tip ve statüko merkezli memur sisteminden uzaklaşılmaya başlanmış, kariyer uzmanlığı sistemi geliştirilmiştir. 2000'li yıllarda bu uzmanlık sistemi iyice yerleşmiş ve kamuda nitelikli personel ihtiyacı daha stratejik bir hale gelmiştir. Yetiştirilen bu kariyer uzmanları, belirli sınav ve eğitim süreçlerini tamamlayarak bakanlıklar ve taşra teşkilatlarında görev almaya başlamışlardır.

Türkiye'de ve dünyada birçok belediye, vatandaşlarına iş bulma ve kariyer geliştirme konularında yardımcı olmak için kariyer merkezleri açmaktadır. Bu merkezler, genellikle iş arayan bireyler için iş ilanlarına erişim, kariyer danışmanlığı, meslek edindirme kursları ve iş dünyasıyla ilgili seminerler gibi hizmetler sunar. Belediyelerin kariyer merkezleri, yerel yönetimlerin istihdam politikalarını desteklemek amacıyla kurulmuştur. Ayrıca bu merkezler, gençlerin iş dünyasına kazandırılmasına ve kadınların iş gücüne katılımının arttırılmasına yönelik özel programlar düzenlediği gibi istihdam akademileriyle eğitim ve uygulama fırsatları da sunmaktadır. Belediyeler, işsizliği azaltmak ve vatandaşların hayat kalitesini arttırmak amacıyla kariyer merkezlerini aktif bir şekilde kullanmaktadır.

Devlet ve vakıf üniversiteleri de öğrencilerin mezuniyet sonrası iş bulmalarına ve kariyer planları yapmalarına yardımcı olmak amacıyla kariyer merkezleri ve kariyer günleri düzenlemektedir. Kariyer günleri, öğrencilere iş dünyasının kapılarını aralayan önemli etkinliklerdir. Bu etkinliklerde farklı sektörlerden firmalar stantlar açar, öğrencilere iş fırsatları ve staj imkânları hakkında bilgi verir. Bu merkezler, öğrencilerin özgeçmiş hazırlama, iş başvurusu yapma ve mülakat teknikleri konusunda destek almalarını sağlar. Ayrıca kariyer merkezleri, öğrencilerin mezuniyet sonrasında daha bilinçli ve hedef odaklı bir kariyer planı yapmalarına yardımcı olur.

Kariyer kursları ve özel kariyer merkezleri, özellikle dijitalleşen dünyada, oluşturduğu çevrim içi kariyer kursları ve sertifika programlarıyla bireyler tarafından büyük ilgi görmektedir. Böylece bireylerin iş arama süreçlerini daha profesyonel bir şekilde yönetmeleri sağlanmaktadır. Bu merkezler, iş arayanlara uygun pozisyonlar bulma konusunda yardımcı olurken, aynı zamanda kişisel gelişim, liderlik becerileri ve iş dünyasında başarılı olma gibi konularda eğitimler sunar.