Arapça kökenli bir kelime olan tatil Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre "kanun gereğince çalışmaya ara verileceği belirtilen süre, dinlenme, eğlenmek, dinlenmek amacıyla çalışmadan geçirilen süre, okul, meclis, adliye vb. kuruluşların çalışmasını durdurduğu veya kapalı bulunduğu dönem" gibi anlamlara gelmektedir.
Tatillerin genel olarak "resmî tatil, dinî tatil, ara tatil ve genel tatil" olarak sınıflandırıldığı görülmektedir. Bu kategorilere girmeyen diğer tatiller ise "genel tatil" olarak ifade edilmektedir.
Tatiller arasında en yaygın olanı "hafta sonu tatili"dir. Hafta sonu tatilinin tarihsel seyrine bakıldığında 1842 yılından itibaren, devlet daireleri ve yeni mekteplerde cuma, medreselerde ise salı günü yapıldığından "hafta tatili" olarak adlandırılmıştır. Gayrimüslim gruplardan hıristiyan memurların cumartesi, Mûsevîler'in ise pazar günü tatil yaptığı bilinmektedir. İzmir İktisat Kongresi'nde 1923 yılında alınan kararla müslüman ve gayrimüslim bütün Türk vatandaşlarının cuma günü tatil yapması kararlaştırılmıştır. 1924 yılında çıkarılan kanunla cuma gününün "hafta tatili" olarak ilan edildiği, ancak bazı meslek grupları ve kurumların hafta tatili olarak pazar gününü de belirleyebileceği ifade edilmiştir. 1935 yılında çıkarılan Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile "hafta tatili" kavramından ve tatil günü olarak cuma gününden vazgeçilmiştir. Böylelikle cuma günü olan hafta tatili cumartesi öğleden sonra ve pazar gününe kaydırılarak "hafta sonu tatili" olarak adlandırılmıştır. Yapılan bu değişiklikle cuma günleri ders yapılmaya başlanmış, cumartesi öğleden sonra ve pazar günleri ise tatil edilmiştir. Kanunla birlikte günümüzde kutlanmakta olan resmî ve dinî tatiller de tatil günü olarak ilan edilmiştir. Hafta sonu tatili uygulaması bu haliyle 1974 yılına kadar devam etmiş, 14901 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan bir düzenleme ile cumartesi ve pazar günleri tam gün tatil edilmiştir. O zamandan günümüze cumartesi ve pazar günleri hafta sonu tatili olarak devam etmektedir.
Ülke genelinde bütün çalışanlara yönelik uygulanan hafta sonu tatili dışında örgün ve yaygın eğitim kurumlarına mahsus birtakım tatil uygulamaları da bulunmaktadır. 2019 yılına kadar ülkemizde planlı eğitime verilen aralar "yarıyıl tatili" ve "yaz tatili"nden ibaretken bu tatillere "ara tatil" adında bir yenisi daha eklenmiştir. Bu çerçevede okullarda 180 günlük çalışma zorunluluğu aynı kalmakla birlikte on üç haftalık yaz tatili süresi iki hafta kısaltılarak on bir haftaya indirilmiştir. Yaz tatilinden elde edilen iki haftalık süre ise birinci yarıyıl kasım ayında ve ikinci yarıyıl nisan ayında olmak üzere birer haftalık "ara tatile" dönüştürülmüştür.
Yarıyıl tatili "şubat tatili, on beş tatil" ve "sömestir tatili" gibi farklı isimlerle de anılmaktadır. Türk Dil Kurumu sözlüğünde sömestir kelimesinin Fransızca kökenli olup "yarıyıl" anlamına geldiği belirtilmektedir. Fransızca'ya ise Latince semestris sözcüğünden geçmiştir ve "altı ay" anlamına gelmektedir. Yarıyıl tatili eylül ayında başlayan eğitim öğretim yılının yarısının (doksan günü) sona erdiği ve sonrasında eğitim öğretime verilen iki haftalık tatil süresini ifade etmektedir. Başlangıcı ocak ayı sonunda olsa da bitişi şubat ayında olan tatile bundan dolayı "şubat tatili" de denilmektedir. Diğerlerine kıyasla süresi en fazla olan diğer bir tatil ise "yaz tatili"dir. Yaz tatili ikinci dönemle birlikte haziran ayında ders yılının sona ermesiyle başlayan ve eğitim öğretim yılı başlangıcı olan eylül ayına kadar devam eden ara zamanı ifade etmektedir (Resmî Gazete, 2014).
Bir tatil türü olarak değerlendirilmese de okullarda ders aralarında verilen teneffüs adında kısa molalar da bulunmaktadır. 30827 sayılı Resmî Gazete'de (2019) yayımlanan yönetmelik gereği bu sürenin ikili eğitim uygulayan okullarda en az 10, diğer okullarda en az 15 dakika olarak uygulanması gerektiği karara bağlanmıştır.
